اين را زياد گفته اند و زياد شنيده ايم كه سُس، چرب است و ضرر دارد و اگر اضافه وزن داريد، دور سُس را خط بكشيد و ...
اما كمتر درباره ي اين می دانیم كه به جاي سُس، چه چيزهايي را مي شود جايگزين كرد.
آیا مي دانيد اگر يك روز نخواهيد روي سالادتان سُس بريزيد، چه موادي را مي توانيد به جايش استفاده كنيد تا سالادتان را مزه دار كنيد؟
6 جايگزيني كه در اين مطلب مي خوانيد، قرار است به همين سوال پاسخ بدهد.
- روغن زيتون
خيلي ها طعم و بوي روغن زيتون را دوست ندارند، در حالي كه اين روغن بودار در كنار بو و طعم نسبتا ناخوشايندش صدها مزيت دارد كه مهم ترين اثر محافظتي آن، پيشگيري از افزايش چربي خون و در نهايت حفظ قلب از ابتلا به انواع بيماري ها است.
از ديگر مزاياي اين روغن مي توان به اثر پيشگيرانه ي آن از ابتلا به برخي سرطان ها اشاره كرد.
اگر قصد داريد غذايي كربوهيدرات دار بخوريد بهترين كار براي اين كه قند خون تان بالا نرود اضافه كردن روغن زيتون به سالادتان است. به اين ترتيب قند خون و حتي تري گليسريد در حدود مناسبي ثابت مي ماند، پس اگر ديابت داريد، بدانيد كه مصرف روغن زيتون حساسيت بدن شما را نسبت به انسولين بيشتر كرده و قند خون تان تنظيم مي شود.
شما مي توانيد به جاي سُس‌هاي چرب و آماده، كمي روغن زيتون را با سركه يا آب ليمو مخلوط كنيد و با اضافه كردن كمي ادويه و چاشني هاي مخصوص سالاد، سُس خوش مزه و خوش طعمي تهيه كنيد.
اگر هم از روغن زيتون بدتان نمي آيد، مي توانيد آن را به تنهايي روي سالاد كاهو، كلم و كلم بروكلي بريزيد و ميل كنيد.
2- پنير كم چرب
پنير نيز مي تواند يكي ديگر از جايگزين هاي سُس باشد؛ البته پنير كم چرب. پنير علاوه بر طعم اش داراي مقادير قابل ملاحظه اي پروتئين با كيفيت بالا است و تقريبا تمام اسيد آمينه هاي ضروري بدن را دارد. اگر پنير پاستوريزه يا همان پنير معمولي را روي سالادتان رنده كنيد، غذاي كاملي مصرف كرده ايد؛ چرا كه پنيرهاي تازه علاوه بر پروتئين داراي چربي هم هستند. بنابراين يادتان باشد كه با مصرف اين سُس، كمي از حجم غذاي تان را كم كنيد.
عده اي آب پنير را نيز جزو تركيبات سُس شان به كار مي برند. آب پنير ارزش غذايي بسيار بالايي دارد؛ يعني داراي مقادير قابل ملاحظه اي مواد معدني خصوصا كلسيم و ويتامين هاي محلول در آب مثل گروه B است، بنابراين فردي كه مي خواهد چربي و پروتئين كمي مصرف كند و به مواد معدني و ويتامين نياز دارد، مي تواند آن را روي سالاد خود بريزد؛ البته به شرطي كه با سبزي هاي معطر، طعم دار شده باشد.
3- آب گوجه فرنگي
گوجه فرنگي سرشار از ويتامين هاي A و C و مملو از پتاسيم است. بنابراين عادت به مصرف اش به تنظيم فشار خون كمك مي كند. علاوه بر همه اين ها، گوجه فرنگي منبع ليكوپن است كه آثار محافظت كننده قلبي و عروقي داشته و يك آرامش بخش به حساب مي آيد. به همين دليل مي توانيد به جاي سُس، گوجه فرنگي را رنده كنيد، به آن كمي پياز يا سير ساطوري شده بيفزاييد و با كمي آب ليمو يا سركه، نمك و روغن زيتون، روي سالادتان بريزيد. علاوه بر اين مي توانيد آب گوجه فرنگي را كمي بجوشانيد و بعد از سرد شدن با آب ليمو يا آب نارنج مخلوط كرده و هر روز از آن بهره ببريد.
4- ماست و آب ماست
بعضي ها ماست را به عنوان سُس استفاده مي كنند؛ چه به تنهايي، چه مخلوط با ساير چاشني ها(مثل آب ليمو، روغن زيتون و فلفل و ...) فقط بايد سعي كنيد ماست هاي كم چرب و غني شده را براي استفاده روي سالادهاي تان استفاده كنيد تا غذاي كاملا سالمي مصرف كرده باشيد. يك ليوان ماست كم چرب حدودا 55 كيلوكالري انرژي دارد و داراي پروتئين و كلسيم است و به سالمندان، كودكان و زنان باردار، زياد توصيه مي شود.
آن هايي كه نمي خواهند دچار چاقي و اضافه وزن شوند و در عين حال مي خواهند از خوردن انواع سالادها لذت ببرند، مي توانند از ماست و آب ماست طعم دار شده با انواع ادويه جات بهره ببرند.
در ضمن، شما مي توانيد با كمي لبوي پخته ي رنده شده، رنگ زيبايي را به سُس تان بدهيد.
يادتان باشد اگر از ماست روي سالادتان استفاده مي كنيد نوشابه هاي گازدار را به مقدار خيلي كم بنوشيد يا اصلا مصرف نكنيد زيرا به علت داشتن اسيد فسفريك (فسفر زياد) باعث عدم جذب كلسيم موجود مي شوند.
5- آب نارنج و غوره
نارنج هم ميوه اي از خانواده ي مركبات است. آب نارنج، ترش، مطبوع و سرشار از ويتامين C بوده و تا حدودي خواص آب ليمو را دارد. آب نارنج را مي توانيد به جاي سُس روي انواع سالاد سبزيجات و حتي سالاد ميوه استفاده كنيد، به خصوص براي افرادي كه ترشي ملايم را مي پسندند، بدون اين كه كالري اضافي وارد بدن شان شده باشد. حتي مي توان آب نارنج را به جاي آب ليمو با ماست و يا رُب انار و روغن زيتون مخلوط كرد و سُس خوش طعم و معطري تهيه كرد.
آب غوره نيز داراي طعم ترش و كمي شور است و براي افرادي كه مبتلا به چربي خون هستند، توصيه مي شود. اگر آب غوره با سالاد مصرف شود به لاغر شدن و كاهش وزن كمك شاياني مي كند. آب غوره همچنين به علت خوش طعم كردن سالاد مي تواند به همراه انواع سالادها مخصوصا سالادهايي كه با كاهو، كلم بروكلي، كلم برگ و خيار درست شده اند به جاي سُس مصرف شود، البته بدون مصرف نمك اضافي.
6- آب ليمو و ليموي تازه
اگر به عنوان يك خانم باسليقه و كدبانو كنار همه غذاهاي تان ليمو يا آب ليمو قرار مي دهيد، بايد به شما تبريك گفت؛ چرا كه به فكر سلامت همه اعضاي خانواده هستيد. اگر هم تاكنون در كنار غذاهاي تان از ليمو استفاده نمي كرديد، از اين به بعد سعي كنيد حتما ظرف آب ليمو را در كنار غذا قرار دهيد يا حتما در هر فصل ليموي تازه ي مخصوص آن فصل را بخريد. مصرف آب ليمو به همراه غذا مانع بروز كمبود آهن و ويتامين C مي شود. از آن جا كه آهن در انواع گوشت، تخم مرغ، حبوبات و غلات يافت مي شود در صورت مصرف هم زمان فرآورده هاي گياهي و حيواني و آب ليمو جذب اين ماده معدني بيشتر خواهد شد. بنابراين اعضاي خانواده تان را به مصرف آب ليمو و ليموي تازه عادت دهيد و به جاي سُس هاي چرب و آماده، آب ليمو با سالاد مصرف كنيد. انواع سالادها اعم از سالاد سبزيجات و سالاد شيرازي به همراه آب ليمو يا ليموي تازه طعم بسيار خوشايندي پيدا مي كند كه در حضور رُب انار، اين خوش طعمي چند برابر خواهد شد.
نویسنده : فرهاد زعفری مدرس هتلداری
